Ý TƯỞNG LỚN LÀ GÌ?

Thời đại học có một người thầy khiến tôi nhớ nhất. Người đàn ông với chiếc mũ cao bồi. Tuy nhiên, chiếc mũ không phải là điều tôi muốn nhắc đến ở đây. Thay vì đi thẳng đến chỗ nhóm sinh viên của mình, ông ấy luôn luôn bắt đầu một ngày tại xưởng kiến trúc của Khoa bằng một biểu ngữ lớn dán trên tường tại nơi tất cả mọi người đều có thể thấy "Ý tưởng lớn là gì?"

Vậy mục đích của thầy là gì? Thầy chỉ giải thích đơn giản: Cần phải suy nghĩ về xuất phát điểm của mình. Để từ đó câu chuyện gì có thể được kể lại với một ý nghĩa mạnh mẽ. Ý tưởng Lớn luôn luôn là ý tưởng xuyên suốt quá trình thiết kế, và nếu thiết kế của bạn không có ý tưởng, nó sẽ chẳng thể chạm đến trái tim người khác.

Lời giải thích đơn giản đó đã theo tôi gần 15 năm. Càng nhiều kinh nghiệm làm nghề, sự nhận thức của tôi về điều đó càng trở nên rõ ràng bởi tại một số thời điểm nhất định, bạn bỗng nhận ra ý nghĩa sâu sắc đằng sau tấm biểu ngữ và nó thực sự là điều quan trọng nhất mà một người kiến trúc sư nên có đầu tiên.

Ý tưởng Lớn tạo ra Câu chuyện. Quả đúng như vậy. Khi nhận đầu bài từ Chủ đầu tư, một Ý tưởng lớn được tạo ra dựa vào các yêu cầu ban đầu này. Nhiệm vụ thiết kế chỉ là một danh sách các yêu cầu mà Chủ đầu tư muốn đưa vào dự án của họ. Thường là nhiệm vụ này sẽ không được chi tiết ngay, mà cần được hoàn thiện thêm bởi các kiến trúc sư. Vì vậy, một Ý tưởng Lớn sẽ là xuất phát điểm để xây dựng nhiệm vụ thiết kế hoàn chỉnh và bao gồm đầy đủ các yêu cầu của Chủ đầu tư. Câu hỏi đặt ra là làm thế nào để xác định được Ý tưởng Lớn? Đó là một câu chuyện đằng sau mỗi Thiết kế. Tuy thiết kế được chỉnh sửa trong suốt quá trình, tuy nhiên Ý tưởng đóng vai trò là Gốc rễ để từ đó thiết kế được phát triển xuyên suốt đóng vai trò quan trọng nhất. Một khi tìm thấy Ý tưởng Lớn, Câu chuyện sẽ được phát triển xa hơn dựa trên Nhiệm vụ thiết kế. Nó thể hiện tất cả mong muốn của Chủ đầu tư, cũng như những phân tích được kiến trúc sư đưa ra sẽ giúp tăng giá trị các tiềm năng của từng dự án. Tại thời điểm này, Câu chuyện là một bản Nhiệm vụ thiết kế hoàn chỉnh. Không còn là một bản yêu cầu thiết kế khô khốc ban đầu, nó đã trở thành một Câu chuyện với đầy đủ những suy nghĩ và cảm xúc của Kiến trúc sư, người giúp những thiết kế chạm tới trái tim của mỗi người.

Có câu nói "Mọi thứ xảy ra đều có lý do của nó". Thiết kế Kiến trúc cũng vậy. Có rất nhiều hiểu lầm cho rằng kiến trúc sư chỉ vẽ cho vui, hoặc chỉ để thỏa mãn những con mắt. Điều đó thực sự làm giảm giá trị của nghề này. Vì vậy khi đề xuất một Ý tưởng Lớn, Câu chuyện bắt đầu được hình thành. Câu chuyện sẽ dẫn dắt mọi người bằng tất cả các khả năng, phương diện tiềm năng nhất để dự án vừa có tính thẩm mỹ mà còn có chức năng tốt nhất và trên hết là những lý do cho tất cả những yếu tố này. Và những lý do đó thực sự giúp giá trị của dự án tiếp tục tăng lên đáng kể.

Ý tưởng Lớn xác định cá tính của Kiến trúc sư. Mỗi kiến trúc sư có những cách suy nghĩ khác nhau, từ việc nghĩ ra những ý tưởng, tiếp cận Chủ đầu tư và giải quyết các vấn đề. Do đó từng phong cách sẽ được bộc lộ khi đề xuất Ý tưởng Lớn. Có rất nhiều câu hỏi được đặt ra khi đi tìm Ý tưởng Lớn: Làm thế nào để đáp ứng kịp Xã hội; mọi người sẽ sử dụng nó như nào; những người sử dụng còn có lợi ích nào khác ngoài những chức năng chính; mọi người tiếp cận vào tòa nhà như thế nào; làm thế nào để tích kiệm năng lượng; sự định hướng ..vv..Danh sách câu hỏi có thể được sử dụng cho mọi dự án, tuy nhiên Ý tưởng lớn sẽ khác nhau do địa điểm dự án, bối cảnh, và các yêu cầu cụ thể khác nhau. Cá tính của kiến trúc sư được định hình từ đó.

Tóm lại, Ý tưởng Lớn là Gốc rễ cho mọi dự án. Nó được xác định để giúp mọi quá trình thiết kế có một nền tảng phát triển vững chắc. Nhiều giá trị vượt cả sự mong đợi cho các dự án là kết quả mà nó mang lại.

***Cảm ơn Người đàn ông với chiếc mũ cao bồi